| Bedoeld wordt de eigen naam van een getrouwde vrouw | Zij schrijft …. |
| Daar ben ik ingetrapt | Deh he me gekuld |
| Daar trap ik niet in. Daar heb ik geen last van | Deh kult me nie |
| Dat doe ik | Deh duuk |
| Dat doe ik dadelijk | Duuk dalik |
| Dat doe je niet | De^ dude nie |
| Dat geloof je niet | Deh geleufde tog nie |
| Dat heb je niet in de gaten | Daor hedde gin errug in |
| Dat spuit er uit | Deh sjiertst dur uit |
| Dat stelt helemaal niets voor. Het gaat nergens over | Des allemaol zeik op un riek |
| Dat weet ik niet | Deh week nie |
| Dat zijn veel ganzen op dat weiland | Deh is unne klocht gaenze op diejen kamp |
| De bakker Theo Degen stond met een hoedje op achter de toonbank, hij verprutste daar alles, hij kan beter bakken | Dun bakker Thee Dihge ston achter dun teunbank mar verkneujde alles, hij kaen bihter bakken |
| De deur staat open | Dun deur stit los |
| De koeien weiden in de boomgaard | De koeie in den bongerd jagen |
| Een snelle maaltijd maken | Ekkus gauw wah te ihhtu broedsele |
| Er op uit gaan zonder duidelijk doel | Op schabbelebonk gaon |
| Gerookt vlees vergaat niet | Gerukt vleis vergi nie |
| Gisteren aten ze allemaal bij ons | Ze weuren giester allemaol op dun iht |
| Heb je de visspullen bij je | Hedde ut visgrei bij ou |
| Het is erg rot | Ut is zoh rot ahs kappus |
| Het is goed om eens buiten de deur te gaan | Ge kunt be^ter is op us op un aender gaon |
| Het is precies hetzelfde | Tis allemaol inder |
| Het maakt niets uit | Tis zeik op unne riek |
| Het nieuwe maaimachine slaat het gras kort | Ut neije maeimachien slit ut graes tot gruzelementen |
| Het varken rolt lekker door de modderpoel | Ut keuje drult lekker deur de blub |
| Hij doet dat erg vaak | Ie duit daeh um ut hondsgezeik |
| Hij gaat naar de kloten | Hij git helemaol naor de gallemieze |
| Hij ging snel naar voren | Hij toog mit un vaahrt naor vurre |
| Hij heeft daar geen spijt van | Hij het ur vur ginne cent spijt vaen |
| Hij heeft er zin in | Hij is er gurrig naor |
| Hij heeft niets te klagen | Help un douwen |
| Hij is aan het dementeren | Hij verkeinsd |
| Hij is alcoholist | Hij pruuft te veul |
| Hij is arm | Hij het ginne naogel um zunne reet te krabben |
| Hij is helemaal blut | Zun geld is katz op |
| Hij omheind zijn weiland | Ie is zunne kamp aont vrachten |
| Hij oogstte veel aardappelen | Hij haolde ontaard veul erpel vaen zunne akker |
| Hij reed wel erg hard | Hij sjihzde wael mit 60 dur de bocht |
| Hij stapte op zijn fiets maar gelijk brak een spaak en zakte hij door het zadel | Hij stapte op zunne fiets mar gelijk brook un speek en zakte die deur zun zo^hl. |
| Hij zal er wel van balen | Hij zal un wa^l gereejen hebben |
| Houd je mond | Houw oewen smoel |
| Ik ben niet erg godsdienstig | Ik bin nie zo^ godsdienstig aongeleht |
| Ik ga het vee voeren | In goj de beesten voejere |
| Ik ga naar bed | Ik goj naor ut fe^hke |
| Ik ga naar het dorp | Ik goj naor turp |
| Ik stapte verkeerd | Ik vertrooj mun eige |
| In de herfst | ‘S herfts |
| Is dat jouw klompje | Is teh ouw klumke |
| Jantje plukte een hoop madeliefjes voor Catootje maar het waren er veel te veel | Jaentje plok een dil meizoentjes vur Catootje mar ut waoren dur vuls te veul |
| Je mag nog een laatste …. | Ge meugd tur nog wael inne |
| Jij waagt het niet om met die auto te gaan rijden | Gij waogt ut nie um mit diejen wahgen te gaon rijen. |
| Jongen wat ben je toch onhandig bezig met de ladder | Kaelje wah ligde toh te hujen mit die leer |
| Kijk daar eens | Kiek toar ins |
| Kijk toch eens uit | Kiek toch ins goed uit oew doppen |
| Kom eens hier | Kom us dis |
| Loens niet | Kiek nie zoh schiihl |
| Mijn vader heeft jarenlang stenen uitgekruid op de steenoven | Mijn vaoder het jaorenlang stenen uitgekrojen op dun steenoven |
| Na schooltijd gingen kinderen vaak er op uit | Nao de sch^ol gingen de keinder duk op schabbelebonk |
| Neem een dunne wilgenteen om de heibezem mee vast te binden | Pak ‘s unne wis um de bihzum mi op te beinden |
| Nou goed dan, je krijgt alles | D^er, hier hedde alles |
| Op avontuur gaan | Op schabbelebonk gaon |
| Schots en scheef | Schoeks en scheif |
| Tien over half vier | Twintig vur vier |
| Tien voor half vier | Twintig over drie |
| Toen zij de puist uit kneep spoot de etter er uit | Toe zij diejen bult uit kneep sjiertste den etter duruit |
| Uit huis vertrekken | Van huis af gaon |
| Vanaf die tijd | Vaen diejen tijd af |
| Veel mensen hebben rugklachten | Ze haen ut veul in de rug |
| Via stukken ijs naar de overkant van een sloot springen | Schulleke springen |
| Voor dat je het weet | Vur deh ge ut wit |
| Waardeloze informatie | Deh is zeik op unne riek |
| Wanneer wilde je komen | Wanneer wojde kommen |
| Wat een onzin | Wanne wauwel of Wan geteu^tel |
| Wat een onzin | Wanne wauwel, wan getuhtel |
| Wat een rotzooi | Wanne onte boel |
| Wat een toestand | Wanne krispinus |
| Wat zeg je mij nu | Wah zedde me nou |
| Wij gaan daar een naartoe | We gaon daon ok ekkes hin |
| Ze hadden alles opgegeten | Ze ha^n ut e^te kaol op. |
| Ze hadden ontiegelijk veel bessen geplukt en deden die in een doos | Ze h^an ontaard veul b^ezze geplokken en deejen die in un duske |
| Zij gaf hem een klap in het gezicht | Ze goof hum un flaets tege zunne smoel |
| Zij wilden een potje knikkeren | Zullie w^on un putje knikkeren |
| Zo groen als gras | Zoh gruun aes graes |
| Zondag een week geleden | Vurrige zondag 8 daag |
| (Grote) groep | Klocht |
| (Koffie / thee)kom | Kumke |
| (Mest)vork | Riek |
| (Weide)hek | Gehing of hing |
A |
| Aal | Olling |
| Aan beide zijden | Aon werskante |
| Aan de andere kant van de Waal | Overwaols |
| Aardappel | Erpel, pieper |
| Aardbei | Erdb^e^eze |
| Ademen | Ojjeme |
| Afdrogen | Afdreugen |
| Afferden | Aoffere |
| Alleen | Allinnig |
| Als je …. | Ajje |
| Altforst | Outvorst |
| Andere kant | Gunnekant |
| Appeltern | Appelt^ere |
| Arm | Errem |
| Armen (behoeftigen) | Errumme |
| Armen (van het lichaam) | Erms |
| Auto | Wahgen |
| Autoped | Step |
| Avond | Aovund |
B |
| Bakje | Bekske |
| Balgoy | Ballegoi |
| Balletje | Belleke |
| Ballonnetje | Ballunneke |
| Bankje | Benkske |
| Bed | Fe^hke |
| Bed | V^ehke |
| Beetje | Bietje |
| Bepaald lichaamsdeel | Fizullemie |
| Bergharen | Haore |
| Bessen | B^e^eze |
| Beuningen | Bunninge |
| Biet, bieten | Pee, peejen; mangel, mangelen |
| Bind, binden, gebonden | Beind, beinden, gebonden |
| Binden, bint, gebonden | Beinden, beint, gebonden |
| Binnendoor | Richttoe, schoekstoe |
| Blaadje | Bledje |
| Blaar | Blojjer |
| Blik | Blek |
| Bloemetje | Bluumke |
| Bloempje | Bluumke |
| Blut | Keps |
| Bodem | Bojjum |
| Boekje | Buukske |
| Bolletje | Bulleke |
| Bonen | Bo^ntjes |
| Bonnetje | Bunneke |
| Boodschappen | Bodschappen |
| Boomgaard | Bongerd |
| Boompje | Bumke |
| Bosje | Buske |
| Boter | Botter |
| Boterham | Botteram |
| Botje | Butje |
| Botten | Knaoken |
| Braden | Braoje |
| Brasem | Bressem |
| Brasem | Louw |
| Brede | Breeje |
| Breien, gebreid | Brehje, gebreejen |
| Breken, brak, breekt | Br^eke, brook, brekt |
| Bretels | Galgen |
| Broden | Broje |
| Broek | Boks |
| Broekzak | Tes, bokstes |
| Broer | Bruur |
| Broer, broertje | Bruur, bruurtke |
| Brood | Mik |
| Broodje | Breudje |
| Bruiloft | Brulluft |
| Buik | Pens |
| Bunzing | Ulling |
C |
| Cafe | Kefee |
D |
| Daalder | Daolder |
| Daar gaat hij | Daor git ie |
| Daas | Knaos |
| Dat is vies laat het op straat liggen | Daar het un hundje over gepist |
| Dat mag je niet | De^ meude nie |
| De weg afsnijden | Schoekstoe |
| Deeg kneden | Dihg kneijen |
| Delen, deelde, gedeeld | Deilen, deilde, gedeild |
| Dementeren | Verkeinze |
| Denken, dacht, gedacht | Denken, doch, gedocht |
| Dertien | Dartien |
| Deuk | Duts |
| Deurtje | Durtke |
| Deze kant op | Dis |
| Die van jullie | Ollie”n |
| Die voetballer speelt hard. | Die speuler knoept tur-op |
| Dinsdag | Deinsdag |
| Distel | Dijssel |
| Dode | Doje |
| Doen, doet | Duun, duut |
| Doen, gedaan, doe, | Duun, gedaon, duuj |
| Domoor | Duppert |
| Domoor, sul | Gaperd |
| Doodshoofd | Dudskop |
| Dooier | Dojjer |
| Door | Deur |
| Doos, doosje, dozen | Deus, duske, deuzen |
| Dopje | Dupke |
| Dorp | Durk |
| Dorp | Durp |
| Drempel | Durpel |
| Drinken | Leppen |
| Drolletje | Drulleke |
| Droog | Dreug |
| Dubbel | Dubbeld |
| Duiker(in sloot) | Duhker |
| Duizend | Duzend |
| Duw, duwen | Douw, douwen |
E |
| Een viezerik | Unne onterik |
| Een weiland | Unne Kamp |
| Eender | Inder |
| Enorm | Ontaard |
| Erg veel | Un dil |
| Erg, erg diep | Knoer, knoer diep |
| Eten | I^hte |
| Even | Ekkus |
| Even (moment) | Ekkus |
| Evengoed | Evvul |
F |
| Fopspeen | Luts |
| Freubelen , iets onbestemdst doen | Moiken |
G |
| Gaan | Gaon |
| Gaan, ging, gingen, gegaan | Gaon, gong, gingen, gegaon |
| Gaat | Git |
| Gaffel / hooivork | Gavel |
| Gangetje | Gengske |
| Gebrekkig handelen | Hujen |
| Gelegenheid | Geliggenigheid |
| Gelovig | Geleuvig |
| Gevel | Gihvel |
| Geweest | Gewist |
| Ginder | Gunt |
| Ging | Toog |
| Gisteren | Giester |
| Glijden (over sneeuw) | Slibberen |
| Goed | Richtig |
| Goede | Goeie |
| Goedemiddag | Goejemiddig |
| Goedemorgen | Goeieme^r |
| Goedenavond | Goejenaovund |
| Gooien, weggegooid | Neijen , weggeneijd |
| Gootsteen | Gutsteen |
| Gras | Graes |
| Grave | De Graaf |
| Groenten | Gruunte |
H |
| Haan | Haon |
| Haar | Heur |
| Had | Haj |
| Had je dat gedaan, dan had je het niet gelaten | Hadde deh gedaon, daen hadde deh nie gelaote |
| Hadden | Haen |
| Haperen | Stoekere |
| Hard rijden | Sjihze |
| Hard roepen | Bulken |
| Hard schot(voetbal) | Loeier |
| Hard tegen iets schoppen | Knoepen |
| Harde slag | Heij, houw |
| Haring | Herring |
| Hark, harken | Griesel, grieselen |
| Hek | Hekkus |
| Hek | Slag, hekkeslag |
| Helemaal | Katz |
| Hengst | Hingst |
| Hengstje | Hingske |
| Het maakt niet uit wat | Tis inder wah, tis ammo^l krek ut eigenste |
| Het zelfde | Ut eigenste |
| Hij is arm | Hij he^ ginne naogel in zunne reet te krabbe |
| hij loopt. | Hij lupt |
| Hij praat onzin | Hij teuhtelt mar wah. |
| Hij stootte tegen een paaltje | Hij boetste tegen un puske |
| Hinken (moeilijk lopen) | Hoempelen |
| Hobbelen, hobbel | Hoebelen, hoebel |
| Hoe een | Hoe’n |
| Hoedje | Huudje |
| Hoedje | Huutje |
| Hoeveelheid groente voor een maaltijd | Un koksel |
| Hondje | Hundje |
| Hoofd | Kop |
| Hoogte | Hugt |
| Hoopje | Unne opper |
| Huilen | Schreijje, janke, schrouwen |
I |
| Iets uitvoeren | Fanieren |
| Ik ga, hij gaat, wij gaan | Ik goj, hij git, wij gaon |
| Inwoners van de Betuwe | Overwaolsen |
J |
| Jaar, jaren | Jaor, johren |
| Jarig | J^orrig |
| Je | Gij |
| Jonge koe | Kuuske |
| Jongen | Jungske |
| Jongetje | Jungske |
| Jullie | Gullie |
| Jullie (bez vnw) | Olli”en |
| Jullie (bzvnw) | Ollie |
| Jullie (pv) | Gullie |
K |
| Kalf | Muk |
| Kast | Kaehst |
| Kijken, kijk | Kieke. Kiek |
| Kind, kinderen | Keint , keinder |
| Kind, kinderen | Keint, keinder |
| Kip | Kiep |
| Kist | Kiest |
| Kitten | Puuske |
| Klaar (het is gedaan) | Verrig |
| Klaar, gereed | Verrig |
| Klap of vlek | Flats |
| Klaver | Klever |
| Klein huis | Hu^ske |
| Klets (klap) | Flaets |
| Klompje | Klumke |
| Knap, knappen, geknapt | Knoep, knoepen, geknoept |
| Kneden | Kneije |
| Knolletje | Knulleke |
| Koekje | Kuukske |
| Kokhalzen | Kulken |
| Kolossaal | Knoepert |
| Komen, gekomen | Komme, kweum |
| Konijn | Knijn, knient |
| Kontje | Kuntje |
| Kool (groente) | Ko^l |
| Kopje koffie | Un bekske koffie |
| Kort geslagen | Aon gruzelementen |
| Kotsen | Kulken |
| Kraai | Krej |
| Kraan | Kraon |
| Krentenbrood | Krinte mik |
| Kruiden | Kruije |
| Kruijen, kruide, gekruid (met kruiwagen) | Kruije, krooj, gekrojen |
| Kruik | Kruk |
| Kruisbes | Stekb^e^ez |
| Kuiltje | Kulleke |
| Kuipje | Kuipke |
| Kwajongen | Schupert |
| Kwetsbaar | Kummelik |
L |
| Laan | Laon |
| Laat | Laot |
| Laat op pad | Nachtraoven |
| Lade | Laoj |
| Laden | Laojen |
| Lage | Lehge |
| Lagere school | Leggere sch^ol |
| Le^gt | Laagte |
| Leeg | Lehg |
| Leeg | Lihg |
| Lelijk | Lilluk |
| Lepel en vork | Lihpel en vurk |
| Levend | Levvendrg |
| Lomp dier / persoon | Kuus |
| Lomp figuur | Laobus |
| Loopt | Lup |
M |
| Maaier | Maejer |
| Maand | Maond |
| Maandag | Mo^ndag |
| Maas en Waal | Mao’s en waol |
| Madeliefje | Meizoentje |
| Makkelijk | Mekkelik |
| Makkelijk | Mekkeluk |
| Malen | Maole |
| Man, mannetje | Kaehl, kaehlje |
| Mannetje | Menneke |
| Markt | Mert |
| Meestal | Mistal |
| Meeuw | Muiw |
| Meisje | Dernje, daenje, frammes, meske |
| Meisjes | Vrollie |
| Mensen | Minse |
| Merel | Merrel |
| Mestafvoer in stal | Grup |
| Middag | Middig |
| Moeder | Moeke, moet |
| Mogen | Meugen |
| Mond | Smoel |
| Morgen | Me^r |
| Morgen, ‘s morgens | Morgen, ‘s mergens |
| Mus | Krets |
N |
| Naaien, naai, genaaid | Nejjen, nej, genehjd. |
| Naald | Naold |
| Nadeel hebben | Kullen |
| Nederasselt | Neerassel |
| Nergens | Nearnd |
| Niet zuiver handelen | Koehtele |
| Nieuw, nieuwer | Bij, nijer |
| Nieuws | Nijs |
| Nijmegen | Numwegen |
| Nijmegenaren | Numwegsen |
| Noem, noemen | Nuum, numen |
| Nu | Nou |
O |
| Omheinen | Vrachten |
| Onbehouwen (lomp) persoon | Kuus |
| Onderbroek | Onderboks |
| Onderweg | Onderweges |
| Ondeugend kind | Schupert |
| Onkruid | Bocht |
| Ontevredenheid uitspreken | Nu^hlen |
| Onzin | Gesemmel |
| Onzin | Tuhtel |
| Overhemd | Bazeroen |
P |
| Paal | Paol |
| Paaltje | Pulleke |
| Paard | Perd |
| Paardebloem | Kettingpol |
| Paardrijzadel | Perdszo^hl |
| Pad | Pedje |
| Pad, paadje | Paed, pedje |
| Paling | Paoling |
| Pannetje | Penneke |
| Pater | Paoter |
| Personenauto | Wahgen |
| Pinda | Olien^otje |
| Pingelen (voetbal) | Leijjen of meuijen |
| Pissebed | Kelderzeug |
| Plaat | Plaot |
| Plaats | Pla^ts |
| Plaatsen | Platse |
| Plakken | Plekken |
| Plassen | Pissen, zeiken |
| Ploegen (van het land) | Bouwen, umbouwen |
| Plukten, geplukt | Plokken, geplokken |
| Po | Pispot |
| Pol(gras) | Pulleke |
| Politie | Pliessie |
| Pony | Poenie |
| Poortje | Portje |
| Poosje | Puske |
| Postje | Puske |
| Potje | Putje |
| Praat toch geen onzin | Semmel toch nie zoh |
| Praten | Praoten |
| Proef, proeven, geproefd | Pruuf, pruven, gepruufd |
| Prutsen | Broetsele |
| Puiflijk | Puflik |
R |
| Raam | Raom |
| Rakelen | Raokelen |
| Regen | Mojjum |
| Regenen | Mojjeme |
| Rijksdaalder | Riksdaolder, knaahk |
| Rode | Rooje |
| Rokje | Rukske |
| Rollen (van dier of mens | Drullen |
| Roosje, | Ruske |
| Roosjes | Reuskes |
| Ruilde, geruild | Rool, gerolen |
| Ruw | Rouw |
S |
| Sabbelen | Zoebelen |
| Schaven, schaafde, geschaafd | Schaoven, schruuf, geschruufd |
| Scheef | Scheif |
| Schep | Schoep |
| Schil (aardappelschil) | Schel (erpelschel) |
| Schooier | Schojjer |
| School | Scho^l |
| Schop | Schup |
| Schoppen | Schuppen |
| Schotel | Schuttel |
| Schoteltje | Schuttelke |
| Schouder | Schouwer |
| Schreeuwen | Schr^eken |
| Schroefjes | Schruufkes |
| Schuw | Schouw |
| Sinasappel | Appelsien |
| Sjieke jurk | Kleed |
| Sla | Slaoi |
| Slager | Slachter |
| Slapen | Slaopen |
| Slootskant | Slo^tskaent |
| Sneeuw, sneeuwen | Snuiw, snuiwe |
| Snoep | Snol |
| Snoep, snoepje, snoepen | Slom, snuupke, snolle |
| Snoepje | Slumke, snuupke |
| Spa | Spaoj |
| Spaak, Spaken | Speek, Speken |
| Spelen | Speulen |
| Spelen, speel, gespeeld | Speulen, spul, gespuld |
| Spreeuw, spreeuwen | Sprouw, sprouwen |
| Spugen | Spiertsen |
| Spul, spullen | Grei |
| Stap, stappen, gestapt | Tre^j, tre^jen, getroje |
| Stappen / vertrappen | Troojen |
| Stapte / vertrapte | Trooj |
| Steeds | Gedurig |
| Stelen | Joepen |
| Stenen misbaksel (uit steenoven) | Onkel |
| Stoeltje | Stuleke |
| Stoepje | Stuupke |
| Stoffer / bezem | Stofverken |
| Stoffer en blik | Stofverken en blek |
| Stoot | Boets |
| Straat | Straot |
T |
| Tafel | Toffel |
| Tafellade | Taoffellaoi |
| Tam | Zeeg |
| Theo | Thee |
| Tonen, toont | Teunen, teunt |
| Toonbank | Teunbank |
| Tractor | Trekker |
| Twaalf | Twaolluf |
U |
| Uitgelubberd | Uitgeloeterd |
| Uitvoeren, prutsen | Moiken |
| Urine | Pis, zeik |
| Urine, urineren | Zeik, zeiken. Pis, pissen |
| Urineren | Pissen, zeiken |
V |
| Vaak | Duk |
| Vaak, vaker | Duk, dukker |
| Vaatdoek | Schottelslet |
| Vader | V^at |
| Vader | Vaoder, va^t |
| Van 8 tot 10 | Vaen 8 wis 10 |
| Van Heemstrabaan | Nije weg |
| Van jullie | Olli”en |
| Varken | Keuje, verken |
| Veel | Boel |
| Veel | Dil |
| Veel | Unne kwak |
| Veel | Veul |
| Veelvraat, nooit genoeg | Unne grupperd |
| Veertien | Vertien |
| Ver weg | Gunnewijd |
| Verhoging in het landschap | Hucht |
| Vernielen | Verrupzakken |
| Verprutsen | Vurkneujen |
| Verwaarlozen (van een gebouw), vernielen | Vurrinnuwieren |
| Vies | Ont |
| Vies | Smerrig |
| Viezerik | Onterik |
| Voeren (van vee) | Voejeren |
| Voertrog in stal | Groep |
| Voet verkeerd neerzetten | Vertroojen |
| Vosje | Vuske |
| Vragen (ww) | Verrichten, vraogen |
| Vuiligheid | Seter |
W |
| Waarom daarom | Wurrum durrum |
| Waarschuwen | Waorschouwen |
| Waarschuwen | Worschouwe |
| Wagen (durven) | Waogen |
| Wat een | Wahn |
| Wat een onzin | Wanne deun, Wanne wauwel |
| Wat is dat een | Wanne |
| Water | Waotur |
| Wc | Plee |
| Weer (nog een keer) | Wer |
| Welterusten | Wa^ltruste |
| Weurtenaren | Wurtsen |
| Wil, wilde | Wil, woj |
| Wil, wilde, wilden | Wil, wou, w^on |
| Wilgenteen (dun) | Wis |
| Wind | Weind |
| Winger | Reng |
| Wingerd witte bloem van de | Pisputje |
Z |
| Zaad, zaaien | Zaod, zaehjen |
| Zadel | Zo^hl |
| Zag | Zuhg |
| Zand | Zaend |
| Zaterdag | Zaoterdag |
| Zeer | Knoer |
| Zeker | Krek |
| Zeug | Zog |
| Zeuren | Nu^hlen |
| Zeven | Zeuven |
| Zeventien, zeven | Zuvventien, zeuven |
| Zij (mv) | Zullie |
| Zode | Zooi |
| Zoeken | Zuuke, schumen |
| Zonnetje | Zunneke |
| Zoom | Zeum |
| Zuur | Zoer |
| Zwaarder | Zworder |
